Session Là Gì? Cách Hoạt Động Và Ứng Dụng Trong Web

Trong thế giới lập trình web hiện đại, Session là khái niệm vô cùng quen thuộc trong việc xây dựng trải nghiệm người dùng một cách liền mạch và an toàn. Nền tảng này giúp các lập trình viên lưu trữ và quản lý thông tin người dùng trong quá trình họ tương tác với website. Đây là một trong những khái niệm nền tảng mà bất cứ Dev nào cũng cần nắm vững để xây dựng ứng dụng mượt mà và thân thiện với người dùng. Mời các bạn theo dõi bài viết dưới đây của Học Viện Công Nghệ Thông Tin Á Âu để tìm hiểu những thông quan trọng liên quan đến chủ đề Session là gì nhé!

Session được sử dụng để chỉ một phiên làm việc giữa người dùng và hệ thống (Ảnh: Internet)

Session Là Gì? Dùng Để Làm Gì?

Session (phiên làm việc) là một khái niệm quen thuộc trong lĩnh vực lập trình, được dùng để lưu trữ thông tin tạm thời của người dùng trong suốt quá trình họ truy cập vào website.

Những tính năng cơ bản như đăng nhập, đăng xuất, giỏ hàng, tùy chọn cài đặt… đều rất khó có thể thực hiện được nếu như trang web không được tích hợp Session.

Khi người dùng đăng nhập vào một trang web, hệ thống sẽ tạo ra một Session để ghi nhớ và cho phép người dùng di chuyển qua nhiều trang khác nhau mà không cần đăng nhập lại.

Session thường được sử dụng để lưu trữ thông tin phiên đăng nhập, đăng xuất và khai thác các thông tin cá nhân khác trong thời gian ngắn.

Bên cạnh đó, Session cũng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo mật và đảm bảo tính toàn vẹn của thông tin trước những cuộc tấn công trên môi trường trực tuyến.

Session được sử dụng để xác thực, quản lý dữ liệu và

hoạt động người dùng khi bắt đầu phiên làm việc với trang web (Ảnh: Internet)

Session Lưu Ở Đâu? Cách Hoạt Động Của Session

Session hoạt động dựa trên nguyên tắc lưu trữ và truy xuất dữ liệu tạm thời trên địa chỉ máy chủ web. Khi người dùng truy cập website, máy chủ sẽ khởi tạo một Session mới và gán cho nó một Session ID duy nhất.

Tất cả dữ liệu được ghi nhận trên phiên làm việc của người dùng sẽ được lưu trữ trong bộ nhớ hoặc cơ sở dữ liệu máy chủ.

Nhờ vậy, dữ liệu Session của người dùng sẽ được duy trì liên tục cho đến khi họ đóng trình duyệt và rời khỏi trang web.

Quá trình hoạt động của Session bao gồm các giai đoạn chính sau:

Khởi tạo phiên làm việc mới: Khi người dùng bắt đầu truy cập vào ứng dụng web, máy chủ sẽ khởi động một phiên làm việc mới và tạo một mã ID Session duy nhất để đặt tên cho phiên làm việc.
Lưu trữ dữ liệu phiên làm việc: Tất cả dữ liệu ghi nhận được khi người dùng thao tác với website sẽ được máy chủ lưu trữ trong cơ sở dữ liệu hoặc bộ nhớ.
Gửi cookie đến trình duyệt: Máy chủ gửi một cookie có chứa ID Session đến trình duyệt mà người dùng đang sử dụng.
Duy trì phiên làm việc: Với những yêu cầu tiếp theo, trình duyệt người dùng gửi lại cookie chứa ID Session cùng yêu cầu để máy chủ trích xuất dữ liệu của phiên làm việc tương ứng.
Hủy phiên làm việc: Khi người dùng đăng xuất hoặc hết phiên làm việc trên trang web thì dữ liệu, ID Session, cookie sẽ bị hủy và được xóa khỏi máy chủ.

Session ngày càng phổ biến bởi những lợi ích quan trọng

mà nó mang lại trong lĩnh vực phát triển ứng dụng web hiện đại. (Ảnh: Internet)

Session Kéo Dài Bao Lâu?

Một session (phiên làm việc) không có thời gian tồn tại cố định, thời gian tồn tại của nó phụ thuộc vào hai yếu tố chính: cấu hình của server và hành vi của người dùng.

Các yếu tố quyết định thời gian tồn tại của Session:

Thời gian chờ (Timeout): Đây là yếu tố quan trọng nhất. Mỗi session đều có một thời gian chờ (thường được cấu hình trên server, ví dụ: 20 phút, 30 phút). Nếu người dùng không thực hiện bất kỳ hoạt động nào trong khoảng thời gian này, session sẽ tự động hết hạn và bị hủy bỏ trên server.
Đóng trình duyệt: Khi người dùng đóng trình duyệt web, session có thể bị hủy ngay lập tức, tùy thuộc vào cách server và cookie được cấu hình.
Đăng xuất thủ công: Khi người dùng chủ động đăng xuất, server sẽ ngay lập tức hủy session đó, và bạn sẽ phải đăng nhập lại.

Vòng đời của một Session

Tạo mới: Khi người dùng truy cập lần đầu, một session mới được tạo trên server.

Duy trì: Mỗi khi người dùng tương tác (như click vào một liên kết, gửi biểu mẫu), thời gian chờ của session sẽ được “làm mới” lại từ đầu.

Hết hạn/Hủy bỏ:

Tự động hết hạn: Khi người dùng không hoạt động trong một khoảng thời gian nhất định (timeout).
Hủy bỏ thủ công: Khi người dùng đăng xuất.
Đóng trình duyệt: Có thể khiến session bị hủy ngay lập tức.

Tóm lại, một session có thể kéo dài từ vài phút cho đến hàng giờ, tùy thuộc vào cấu hình của trang web và mức độ tương tác của bạn. Mục đích là để đảm bảo an toàn và giải phóng tài nguyên của server khi không còn được sử dụng.

Thời gian tồn tại của session thường là tạm thời. (Ảnh: Internet)

Mặc dù đều có chức năng là lưu trữ thông tin người dùng nhưng giữa Session và Cookie có những sự khác biệt khá rõ rệt:

Vị trí lưu trữ: Session được lưu trữ trên máy chủ, trong khi cookie lưu trực tiếp trên trình duyệt người dùng.
Bảo mật: Session an toàn hơn vì dữ liệu không nằm trên máy khách. Cookie có thể bị xem hoặc chỉnh sửa nếu không được mã hóa.
Mục đích sử dụng: Session dùng để duy trì trạng thái và thông tin người dùng giữa các yêu cầu khác nhau trong một không gian web còn Cookie được sử dụng để theo dõi hoạt động người dùng, lưu trữ, cài đặt, quảng cáo…
Hiệu suất hoạt động: Cookie có lợi thế giảm tải cho server vì phần lớn dữ liệu đều nằm ở phía client còn Session sẽ tiêu tốn khá nhiều bộ nhớ và cơ sở dữ liệu của máy chủ nếu có quá nhiều người dùng sử dụng cùng lúc.
Thời gian tồn tại: Session thường tồn tại trong thời gian người dùng truy cập và sử dụng trang web còn Cookie có thể được lưu trữ lâu dài trên bộ nhớ của máy khách.
Kích thước lưu trữ dữ liệu: Session có thể lưu trữ lượng dữ liệu lớn và không giới hạn bộ nhớ, trong khi đó Cookie có giới hạn kích thước dữ liệu, thông thường chỉ khoảng 4KB.

Có thể hiểu một cách đơn giản, Session thích hợp sử dụng cho dữ liệu cần bảo mật trong thời gian ngắn hạn còn Cookie phù hợp hơn cho những dữ liệu cần lưu trữ lâu dài và thông tin ít nhạy cảm hơn.

Mặc dù có nhiều khác biệt nhưng Session và Cookie vẫn được

Dev kết hợp sử dụng trong quá trình phát triển trang web/phần mềm (Ảnh: Internet)

Session Trong Các Ngôn Ngữ Lập Trình Phổ Biến

PHP: Session trong ngôn ngữ PHP được sử dụng rộng rãi để quản lý trạng thái trong ứng dụng web thông qua các hàm: session_start(), $_SESSION, session_destroy()…
Node.js: Trong ngôn ngữ Node.js, Session được sử dụng phổ biến trong thư viện express-session để khởi tạo và điều khiển session phù hợp với nhu cầu vận hành của từng ứng dụng.
ASP.NET: Session trong ASP.NET được xử lý thông qua đối tượng Session thuộc namespace System.web. Nhờ đó, lập trình viên có thể dễ dàng lưu trữ, truy xuất dữ liệu và thao tác trực tiếp với dữ liệu phiên làm việc trong toàn bộ ứng dụng.
Java: Session được hỗ trợ trong các ứng dụng được thiết lập bằng ngôn ngữ lập trình Java thông qua các framework và API như Servlet API.
Python: Trong Python, Session có hỗ trợ trong các framework như Flask hoặc Django thông qua middleware. Với Flask, dữ liệu Session sẽ được lưu trữ vào Cookie hoặc Redis còn Django mặc định lưu Session trong cơ sở dữ liệu.

Tùy vào ngôn ngữ lập trình và framework sử dụng

mà cách triển khai Session sẽ có sự khác biệt rõ ràng (Ảnh: Internet)

Tóm lại, Session là một thành phần không thể thiếu trong lập trình web, giúp Dev quản lý và ghi nhớ thông tin người dùng trong suốt phiên làm việc với trang web. Hy vọng, những thông tin từ bài viết trên sẽ giúp bạn giải mã chi tiết hơn khái niệm Session là gì và ứng dụng của Session trong thế giới lập trình. Đừng quên theo dõi những bài viết tiếp theo của Học Viện Công Nghệ Thông Tin Á Âu để cập nhật thêm nhiều thông tin và kiến thức mới nhất trong ngành IT bạn nhé!