Active Directory là gì? Vai trò và ứng dụng trong doanh nghiệp

Bạn có từng thắc mắc liệu hệ thống IT của các doanh nghiệp lớn làm cách nào để có thể quản lý hàng triệu thông tin người dùng và kiểm soát hoạt động của mạng lưới thông tin một cách hiệu quả? Active Directory chính là một trong những giải pháp được Microsoft phát triển để tạo nên kiến trúc quản trị chuyên nghiệp và kiểm soát mọi hoạt động người dùng. Vậy Active Directory là gì? Chức năng của Active Directory quan trọng như thế nào? Cùng Học Viện Công Nghệ Thông Tin – Hướng Nghiệp Á Âu đi tìm câu trả lời thông qua bài viết dưới đây nhé!

Active Directory là nền tảng cốt lõi giúp tổ chức tối ưu hóa hệ thống công nghệ thông tin (Ảnh: Internet)

Active Directory là gì?

Active Directory (AD) là một dịch vụ thư mục được Microsoft thiết kế và phát triển dành riêng cho hệ thống mạng sử dụng tên miền Windows. Dịch vụ này cho phép quản trị viên quản lý tài khoản người dùng, tài nguyên mạng và kho dữ liệu tập trung được lưu trữ trong hệ thống. Active Directory cũng thực thi các tác vụ quản lý cài đặt, chính sách bảo mật hệ thống, cập nhật phần mềm… giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình làm việc và đảm bảo tính bảo mật cho hệ thống dữ liệu.

Mục đích ban đầu của việc phát triển AD là chỉ để quản lý domain, tuy nhiên sau nhiều lần cập nhật và nâng cấp, hiện dịch vụ này có thể thực hiện hàng loạt tính năng quan trọng trong môi trường doanh nghiệp.

Active Directory có nhiều tính năng mạnh mẽ trong việc quản trị và giám sát hệ thống (Ảnh: Internet)

Các thành phần của Active Directory

Active Directory Objects

Dữ liệu trong Active Directory được tổ chức bằng mô hình đối tượng như thông tin người dùng, máy chủ, cơ sở dữ liệu, chính sách bảo mật… Mỗi đối tượng sẽ có thuộc tính đặc trưng và riêng biệt.

Ví dụ: Nếu đối tượng trong AD là tài khoản người dùng thì sẽ có thể tồn tại một số thuộc tính như First Name, Last Name, Login Name, Password…

Active Directory Schema

Active Directory Schema chính là Database lưu trữ dữ liệu, có chức năng định nghĩa cấu trúc dữ liệu của AD. Schema quyết định cách thức thông tin được lưu trữ, tổ chức và sử dụng trong toàn hệ thống. Schema bao gồm hai đối tượng chính là Schema Class Objects (đối tượng lớp) và Schema Attribute Objects (đối tượng thuộc tính).

Schema có thể dễ dàng mở rộng và phát triển bằng cách tạo nên mạng lưới class và objects rộng lớn thông qua các bản thiết kế rõ ràng.

Active Directory Components

Active Directory Components được sử dụng để phát triển mô hình mạng cho các doanh nghiệp hiện đại. Có hai thành phần chính trong kiến trúc của AD là Logical (Logic) và Physical (Vật lý).

Với Logical, việc tổ chức tài nguyên dữ liệu được tổ chức qua những mô hình như domains, OUs, forest, trees… Ưu điểm của loại hình Logical là quản trị viên có thể thiết kế mô hình dữ liệu một cách logic và khoa học, giúp người dùng dễ dàng truy cập chính xác vị trí của tài nguyên thông tin.

Với Physical, việc quản lý và sắp xếp dữ liệu sẽ được dựa trên 2 thành phần là Domain Controllers và Sites.

Một kiến trúc Active Directory hoàn chỉnh được cấu tạo từ nhiều thành phần (Ảnh: Internet)

Chức năng của Active Directory

Trung tâm quản lý tài khoản người dùng và nhóm

Nhờ vào Active Directory, quản trị viên có thể tạo, cập nhật, chỉnh sửa hoặc xóa bỏ thông tin tài khoản người dùng và các đối tượng khác. Điều này đặc biệt hữu ích cho những doanh nghiệp cần quản lý một số lượng lớn thông tin của nhân viên hoặc đối tác, khách hàng.

Quản lý tài nguyên mạng

Active Directory cho phép quản trị viên kiểm soát quyền truy cập của các cá nhân và nhóm dựa trên vai trò và quyền hạn của họ. Công cụ này giúp bạn tổ chức và quản lý mọi tài nguyên dữ liệu trên máy tính, máy chủ, máy in và các thiết bị khác.

Xác thực và ủy quyền

Cơ chế hoạt động của Active Directory cho phép admin xác thực thông tin người dùng muốn đăng nhập vào hệ thống mạng, đồng thời AD cũng hỗ trợ quản trị viên ủy quyền và giới hạn khả năng truy cập mà người dùng có thể thực hiện trên hệ thống tài nguyên mạng.

Tích hợp dịch vụ và ứng dụng

AD có khả năng tích hợp quản lý hàng loạt ứng dụng, phần mềm trên cùng một hệ thống mạng. Điều này giúp quản trị viên dễ dàng kiểm soát lưu lượng người dùng và ủy quyền luồng truy cập mạng đúng người, đúng việc.

Chẳng hạn, nhân viên sale được cấp quyền truy cập vào hệ thống quản lý khách hàng, trong khi nhân viên kế toán có thể truy cập vào phần mềm quản lý lương của công ty.

Hỗ trợ bảo mật và quản lý chính sách

Một chức năng khá nổi bật của Active Directory là cung cấp nhiều cơ chế và chính sách bảo mật nghiêm ngặt để bảo vệ hệ thống trước những cuộc tấn công mạng.

Active Directory mang lại nhiều chức năng hữu ích giúp tối ưu hóa việc

quản lý hạ tầng công nghệ thông tin (Ảnh: Internet)

Một số dịch vụ chính trong Active Directory

Dịch vụ Domain: AD hỗ trợ khả năng kết nối dữ liệu giữa các domain, giúp quản trị viên dễ dàng đồng bộ dữ liệu và kiểm soát lưu lượng truy cập vào các ứng dụng.
Dịch vụ Certificate: Hỗ trợ khởi tạo, quản lý và phát triển chính sách bảo mật.
Dịch vụ Rights Management: Đặt bản quyền cho kho dữ liệu thông tin nhạy cảm nhằm đề phòng kế hoạch xâm nhập trái phép của tin tặc trong môi trường số.
Dịch vụ Directory Federation Services: Dịch vụ này giúp quản trị viên tối ưu hóa thời gian làm việc khi có thể cho phép tài khoản người dùng truy cập vào toàn bộ hệ thống thông tin chỉ sau 1 lần xác thực duy nhất.
Dịch vụ Lightweight Directory Services: Tự động mã hóa thông tin và xác thực các thư mục thông qua giao thức Lightweight Directory Access Protocol.

Active Directory được tích hợp đa dạng dịch vụ từ đơn giản đến phức tạp (Ảnh: Internet)

Những thách thức khi sử dụng Active Directory

Mặc dù đem lại nhiều lợi ích song Active Directory được đánh giá là một công cụ khá phức tạp, đòi hỏi bạn cần có kiến thức và kỹ năng vận hành hệ thống bài bản thì mới có thể xây dựng mô hình AD hoạt động hiệu quả.

Những tiềm ẩn về rủi ro bảo mật cũng là một vấn đề lớn cần được xem xét khi sử dụng AD vì chính sách bảo mật của nền tảng này đã lỗi thời và không thể đối phó triệt để trước những thủ đoạn tấn công mạng ngày càng tinh vi.

Là một phần không thể thiếu trong hệ thống công nghệ thông tin của doanh nghiệp thế nên AD luôn là mục tiêu tấn công hàng đầu của hacker. Do đó, quản trị viên phải luôn giám sát các đối tượng người dùng để kịp thời phát hiện dấu hiệu bất thường làm ảnh hưởng đến quy trình vận hành của hệ thống.

Đặc tính tập trung dữ liệu của AD có thể tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng là mất hoàn toàn dữ liệu của toàn hệ thống. Vì thế, người dùng cần triển khai thêm chiến lược sao lưu và dự phòng đầy đủ để đảm bảo khả năng phục hồi khi hệ thống gặp sự cố.

Ngoài ra, việc Active Directory lưu trữ một hệ sinh thái class và objects khổng lồ thì vấn đề hiệu năng sẽ không được đảm bảo.

Để thiết lập cấu hình và tối ưu hóa Active Directory là một vấn đề không hề dễ dàng (Ảnh: Internet)

Active Directory là giải pháp kiểm soát hệ thống IT lý tưởng được nhiều doanh nghiệp tin dùng hiện nay. Hiểu rõ khái niệm Active Directory là gì cũng như những tính năng từ công cụ này sẽ giúp bạn thiết kế và quản lý hệ thống mạng một cách an toàn và hiệu quả. Nếu bạn đang tìm hiểu về các công cụ quản trị hiện đại, việc học Azure cơ bản sẽ là nền tảng hữu ích giúp bạn tiếp cận sâu hơn với các giải pháp như Active Directory trên nền tảng đám mây. Cùng đón xem những bài viết tiếp theo của Học Viện Công Nghệ Thông Tin – Hướng Nghiệp Á Âu để khám phá thêm nhiều kiến thức và giải pháp công nghệ hàng đầu hiện nay.